น้ำมันเครื่องไปหล่อเลี้ยงอะไรบ้าง มาดูกัน

การผลิตน้ำมันเครื่องสำหรับมอเตอร์ไซค์ 4 จังหวะ ถือเป็นโจทย์หินสุดๆของบริษัทน้ำมันหลายๆค่ายเลยทีเดียว
ด้วยรอบการใช้งานเครื่องยนต์ที่สูงได้ถึง 16,000 RPM
อุณหภูมิเครื่องยนต์ที่สูงกว่ารถยนต์ถึง 20-60 องศา C
สุดท้ายเครื่องยนต์มอเตอร์ไซค์ที่ใช้ระบบคลัชเปียก
น้ำมันเครื่องก็จะต้องสามารถไปหล่อเลี้ยงทั้งเครื่องยนต์ ระบบเกียร์ และระบบคลัชให้เหมาะสมด้วย

เมื่อเราเติมน้ำมันเครื่องเข้าไปในเครื่องยนต์ ที่แรกที่น้ำมันจะไปอยู่ก็คือบริเวณ อ่างเก็บน้ำมัน (Oil sump) นั่นเอง จุดนี้จะเป็นจุดต่ำสุดของเครื่องยนต์ เป็นจุดเริ่มต้น และจุดสุดท้ายของเส้นทางเดินน้ำมันเครื่อง

เมื่อเริ่มเดินทางน้ำมันเครื่องจะต้องผ่าน ฝักบัว หรือ สกรีน (Screen) ที่จะดักสิ่งสกปรกที่ใหญ่กว่า 1/32 นิ้วไม่ให้เข้าไปในปั๊มน้ำมันเครื่อง

ต่อไปน้ำมันเครื่องจะไปที่ ปั๊มน้ำมัน (Oil pump) ซึ่งก็คือฟันเฟืองพิเศษไม่กี่ตัวที่จะทำให้ความดันน้ำมันสูงขึ้น จุดนี้จะมีีวาล์วระบายไว้ควบคุมความดันน้ำมันด้วย น้ำมันที่จะผ่านวาล์วนี้ได้ต้องมีค่าความดันไม่เกินค่ามาตรฐาน ถ้าเกินกว่านี้น้ำมันเหล่านั้นจะถูกส่งกลับไปที่อ่างเก็บน้ำมัน เพราะอาจทำให้แบริ่งเสียหายได้

จากนั้นน้ำมันจะเดินทางมาที่ กรองเครื่อง (Oil filter) โดยจะโดนบังคับให้ไหลผ่านกระดาษกรอง
ที่มีค่ากรองละเอียดระดับไมครอน ก่อนจะไหลไปที่ ทางเดินน้ำมันหลัก (Oil galleries) ภายในห้องเครื่อง

กรณีที่ใช้กรองนานเกินไป กระดาษกรองจะเริ่มตัน ทำให้น้ำมันจะมีความดันไม่พอไปหล่อเลี้ยงเครื่องยนต์ได้ทั่ว หรือที่เรียกว่าการเกิด Pressure Drop ทำให้ภายในกรองจะต้องมี By-pass valve เพื่อเปิดให้น้ำมันไหลผ่านไปเลี้ยงเครื่องได้ทัน เมื่อเกิดกรณีนี้ จะแปลว่าน้ำมันที่ยังไม่ผ่านกรองแบบละเอียดจะสามารถเข้าไปในเครื่องยนต์ได้ อาจทำให้ชิ้นส่วนสึกหรอได้ เพราะฉะนั้นจึงควรเปลี่ยนกรองทุกๆ 5,000 โล

น้ำมันเมื่อมาถึงท่อทางเดินน้ำมันหลักจะแยกไปหล่อเลี้ยง เพลาข้อเหวี่ยง (Crankshaft) และฝาสูบ (Cylinder head) ซึ่งประกอบไปด้วยเพลาลูกเบี้ยว (Camshaft) และกลไกวาล์ว นอกจากนี้ยังส่งน้ำมันเครื่องไปยัง ชุดคลัช และชุดเกียร์ และอีกหลายส่วนอีกด้วย

น้ำมันที่ไปยังบริเวณ เพลาข้อเหวี่ยงจะไปตามทางเดินน้ำมัน ไปที่แกนแบริ่งเพลาข้อเหวี่ยง และแกนแบริ่งก้านสูบตามรูขนาดเล็กมากๆเพื่อเป็นฟิลม์บางๆไปปกป้องเครื่งยนต์

แบริ่งเพลาข้อเหวี่ยงต้องรับแรงดันจากกระจุดระเบิดในรอบที่สูง หากใช้น้ำมันเครื่องไม่ดีอาจเกิดอาการสึกไปถึงเนื้อทองแดงแบบนี้ได้

เครื่องยนต์หลายเครื่องจะมีรูน้ำมันบริเวณก้านสูบที่จะฉีดน้ำมันไปบริเวณ เสื้อสูบ (Cylinder)เพื่อหล่อลื่นบริเวณที่เสื้อสูบสัมผัสกับลูกสูบ แหวนกวาดน้ำมันจะช่วยกวาดน้ำมันเครื่องส่วนเกินให้ตกไปด้านล่างผ่านสลักลูกสูบ ลงไปอ่างเก็บน้ำมันด้านล่าง

ถ้าระยะห่างแบริ่งมีมากเกินค่ามาตรฐาน น้ำมันบางส่วนจะถูกดันออกจากแบริ่ง ส่งผลให้แรงดันน้ำมันเครื่องตก ทำใหน้ำมันเครื่องไม่สามารถฉีดไปเลี้ยงส่วนบนของเครื่องได้

น้ำมันส่วนที่ไปหล่อเลี้ยงบริเวณฝาสูบจะถูกฉีดไปที่เพลาลูกเบี้ยว และกลไกวาล์ว

บริเวณฝาสูบเป็นบริเวณที่มีการเสียดสีมากที่สุด หากไม่มีการหล่อลื่นที่ดีอาจทำให้แคมสึกหรอได้

มอเตอร์ไซค์บางรุ่นจะมี ออยล์คูลเลอร์ (Oil cooler) ไว้ระบายความร้อนน้ำมันเครื่องก่อนจะไหลเข้าสู่ทางเดินน้ำมันหลัก โดยจะอยู่บริเวณใกล้ๆกรองเครื่อง น้ำมันเครื่องที่ร้อนเกินไปจะสูญเสียความหนืดทำให้ปกป้องเครื่องยนต์ได้ไม่เต็มที่

ส่วนหลักๆอื่นๆที่น้ำมันเครื่องต้องไปหล่อเลี้ยงในเครื่องยนต์มอเตอร์ไซค์ ยังมีชุดเกียร์ และชุดคลัช กรณีที่เป็นระบบคลัชเปียก

น้ำมันเครื่องจำเป็นต้องมี Friction modifierที่พอเหมาะ เพื่อไม่ให้คลัชลื่นเกินไป หรือฝืดเกินไป เมื่อน้ำมันไปเลี้ยงส่วนต่างๆหมดแล้วที่สุดท้ายที่น้ำมันจะกลับมาก็คือ อ่างเก็บน้ำมันนั่นเองเป็นอันสิ้นสุดการเดินทาง และพร้อมเริ่มการเดินทางครั้งใหม่ !